İrritabl Bağırsak Hastalığı (Huzursuz Bağırsak)

Bağırsaklarda yaşanacak en ufak bir problem, günlük rutini olumsuz yönde etkilemekte ve devam eden süreçte de kişiyi sosyolojik bağlamda negatif yönde etkilemeye devam etmektedir. Huzursuz bağırsak sendromu gibi tüm yaşantıyı etkileyebilen bir bağırsak hastalığı ise elbette kişinin yemek yeme alışkanlıklarından yaptığı spora kadar her şeyi etkileyecektir. Bu nedenle, bağırsaklarda yaşanacak en ufak bir problemin hemen çözümlenmesi, kişinin sağlıklı bir yaşantı sürmesi ve sosyolojik anlamda da olumsuz yönde etkilenmemesi hususunda çok önemlidir. İrritabl bağırsak hastalığı gibi birçok bağırsak hastalığının birçok sebebi olsa da beslenme ve sindirim alışkanlıkları değişimi ile şikâyetlerin azaltılması mümkündür. Dr. Meral Sözen’in Ankara İrritabl bağırsak hastalığı teşhisini koyması hususunda hazırlanan bu içerikte İrritabl bağırsak hastalığı nedir, huzursuz bağırsak sendromu neden oluşur, İrritabl bağırsak hastalığının belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir gibi en çok sorulan soruların yanıtlarını da bulabileceksiniz.

İrritabl Bağırsak (Huzursuz Bağırsak Sendromu) Nedir?

Mide ve bağırsak bölgesinde çeşitli şikâyetlerle kendini belli eden huzursuz bağırsak sendromunun organik bir sebebi yoktur. Sindirim sisteminin işlevsel olarak bozulmasını takriben ortaya çıkan tablo huzursuz bağırsak sendromunun belirtileridir.

İBS olarak halk arasında bilinen huzursuz bağırsak sendromu, yalnızca kalın bağırsağı değil tüm sindirim sistemini etkilemektedir. Tıbbi muayenelerde bir sebebi tespit edilmeyen nadir hastalıklardan biri olan huzursuz bağırsak sendromu, kişilerin yaşam kalitesini doğrudan olumsuz yönde etkilemektedir. Huzursuz bağırsak sendromuna ortam hazırlayan faktörler konusunda yapılan araştırmalara göre huzursuz bağırsak sendromunun, sanayileşmiş ülkelerde daha sık görüldüğü tespit edilmiştir.

İrritabl Bağırsak Hastalığı (İBS) Belirtileri ve Semptomları Nelerdir?

Kadınlarda daha sık görülen huzursuz bağırsak sendromu, genellikle 20 ila 30 yaşları arasında ortaya çıkmaktadır. Aylar hatta yıllar sürebilen bu hastalığa sebep olan faktörler çeşitlidir. Ancak, geçirilen bağırsak enfeksiyonu sonrası ve farklı nedenlerle antibiyotik kullanımının  huzursuz bağırsak sendromuna sebebiyet verdiği de klinik ortamda görülmüştür.

Karın ağrısı, karın krampları, daima şişkinlik hissi, kabızlık yâda ishal olma durumu İrritabl bağırsak hastalığının en büyük belirtilerindendir. Stresli bir ortamda daha da alevlendiği tespit edilen huzursuz bağırsak sendromu, zaman zaman kaybolsa da şiddetli bir şekilde geri dönebilir. Sindirim enzimlerinin yetersiz oluşu şişkinliğe yol açar ve fermantatif dispepsi oluşur. Bağırsaklarda tam boşalamaması duygusuna da mide yanması, geğirme ve bağırsak guruldamaları eklenerek, kişinin yaşantısı olumsuz yönde etkilenir.

İrritabl Bağırsak Hastalığının Tanısı Nasıl Koyulur?

İrritabl bağırsak hastalığının tanısını koymak “zor” olarak görülse de aslında durum o kadar da zor değil. İrritable bağırsak hastalığını düşündüren bulgular var ise ilk olarak organik sebepler dışlanmalı ve daha sonra huzursuz bağırsak sendromunun varlığına işaret eden detaylara bakılmalıdır. Bu detayları ise 3 maddede toplamak mümkündür:

• Dışkıda farklılıkların olup olmadığı huzursuz bağırsak sendromunda önemli bir detaydır. Geçişli ishal yâda kabızlık eğer ki 3 aydan daha uzun sürüyor ise “bağırsakla” ilişkilendirilerek huzursuz bağırsak sendromu tanısı koyulabilir.
• Semptomların yaşam kalitesini bozacak dereceye kadar gelmesi ve hastanın semptomlardan oldukça şikâyet ediyor oluşu da diğer detayları destekleyecek bir konudur.
• Bu şikâyetlere yol açabilecek diğer hastalıkların karakteristik değişiklikleri de tanının kolayca konulması için önemli bir detaydır.

İrritabl Bağırsak Hastalığına Eşlik Eden ve Yaygın Görülen Diğer Belirtiler Nelerdir?

• Kronik yorgunluk sendromu (Chronic Fatigue Syndrome = CFS)
• Regl döneminde olan şikayetler
• Anksiyete bozuklukları
• Depresyon
• Baş ağrısı (migren)
• Uykusuzluk
• Fibromiyalji

İrritabl Bağırsak Sendromunun Sebepleri Neler Olabilir?

Sindirim sisteminden besinlerin çok hızlı yâda yavaş geçmesi durumu İBS’li hastalarda oldukça sık görülür. Eğer ki geçiş süresi çok hızlı ise dışkı sıvı olarak kalır ve ishal durumu gerçekleşir veya geçiş çok yavaş ise kabızlık ile karşılaşılır. Bağırsak kolonizasyonunun oldukça sağlıksız olduğu bu durumlarda ise gaz oluşumu, şiddetli karın ağrısı ve doluluk hissi yaşanır.

Bağırsağı koruyan bağırsak bariyerinin zayıflaması sebebiyle de zararlı maddeler bağırsaklardan atılamaz ve daima bağırsaklarda problemler yaşanır. Bu problemlere ise kişinin ruh halinin bozulması da eklenir ve stresin oluşmasının ardından huzursuz bağırsak sendromunun semptomları daha da alevlenir. Bunun sonucunda ise kişide otonom sinir sistemi bozuklukları ve depresyon gibi istenmeyen durumlarda görülecektir.

Sebebi net olarak bilinmeyen huzursuz bağırsak sendromuna ait tıp dünyasında farklı teoriler vardır. İBS’nin tetikleyicileri olarak görülen mide ve bağırsak sisteminde yaşanan bakteriyel enfeksiyonlar, sindirim sistemindeki bağışıklık fonksiyonlarını bozduğu düşünülmektedir. Gıda intoleransı, divertikülitte ve kronik inflamatuvar bağırsak hastalıklarının da sahip olduğu bu belirtiler sıklıkla huzursuz bağırsak sendromu ile karıştırılmaktadır. Bu nedenle, huzursuz bağırsak sendromu da diğer bağırsak hastalıkları gibi net sebepleri olan hastalıklar sınıfında yer almaz. Ancak, tetikleyicilerin belirlenmesi halinde huzursuz bağırsak sendromu tedavi edilebilir ve hasta “düzeltilmiş”  bir bağırsak sistemine tedavi sonrasında kavuşabilir.

Huzursuz Bağırsak Sendromunun Yaygın Sebepleri ise aşağıdaki maddeler ile özetlenebilir;

• Serotonin Dengesinin Bozulması
• Bozuk Bağırsak Motilitesi
• Bağırsak ve Mide Enfeksiyonları
• Bağırsak Mukozasının Bağışıklık Aktivitelerine Etkisi
• Bağırsak Mukozasının Geçirgenliğinin Artması Hali

İrritabl Bağırsak (Huzursuz Bağırsak Sendromu) Nasıl Teşhis Edilebilir?

Tipik şikâyet kalıplarından bizlere bahseden hastalarda diğer hastalık tablolarının söz konusu olup olmadığını inceledikten sonra huzursuz bağırsak sendromu tanısını koyabiliyoruz. Huzursuz bağırsak sendromu teşhisini koymak adına atılacak ilk adım hastalık öyküsünün alınmasıdır. Huzursuz bağırsak sendromunun olası anamnez soruları aşağıdaki gibidir;

• Ağrı nerede ve hangi durumlarda ortaya çıkıyor?
• Gıda yâda içecekleri tükettikten sonra ağrı oluşuyor mu?
• Kusma, kas ve eklem ağrısı gibi diğer semptomlara sahip misiniz?
• Dışkınızda kan var mı?
• Kilo kaybediyor musunuz?
• Kronik hastalıklarınız neler?
• Ailedeki hastalıkların isimleri neler?
• Bağırsak hastalıkları yaşadınız mı?

Bu tarz sorulan soruların ardından doktor fizik muayenenizi yapar. Olası hastalıklara yönelik kan tetkiklerinizi ister. Dışkı örneğinin verilmesini isteyen doktorunuz dışkıda kan bulgularını inceledikten sonra mesanenizi, böbreklerinizi, yumurtalıklarınızı inceler. Bu incelemelere ek olarak da idrar tahlilleri de istenebilir.

Şikâyetler akut durumda ise hastalığın gerçek sebebi ( olası diğer hastalıkların belirtisi olabilme ihtimali) araştırılır ve altta yatan bir hastalık yok ise huzursuz bağırsak sendromuna yönelik tanı koyma yöntemlerine devam edilir. Rektum, kalın bağırsak ve diğer sistemlerin incelenmesi adına muayenenizi gerçekleştiren doktorunuz ince bağırsağın son kısımlarını endoskopik olarak muayene eder ve kolonoskopi de kalın bağırsaklarınızı detaylı olarak inceler. Kolonoskopi haricinde kontrast maddeli görüntüleme ile bağırsakların röntgeni de çekilebilir. Bağırsak hareketlerinin değerlendirilmesi için bağırsak motilite testleri yapabilir.

Bu incelemeler sonrasında organik bir hastalık, besin toleransı yâda kronik inflamatuvar bağırsak hastalığınız yoksa doktorunuz huzursuz bağırsak teşhisini rahatlıkla koyacaktır.

İrritabl Bağırsak Sendromu Nasıl Tedavi Edilebilir?

Yaşam kalitesini ciddi oranda etkileyen bir bağırsak hastalığı olan huzursuz bağırsak sendromunda tıbbi bir tedavi ancak semptomların ortadan kaldırılması hususuna dayanmaktadır. Çeşitli sebeplerden ortaya çıkan huzursuz bağırsak sendromunda doktorunuz kolonoskopi sonrasında en iyi tedavi seçeneğini sunabilir.

İlaç tedavisi, doğal bağırsak bakterileri alımı ( probiyotik bakteri prepatları) ve diyet huzursuz bağırsak sendromunda sıklıkla uygulanan tedavi seçenekleridir.

Dr. Meral Sözen sayesinde siz de huzursuz bağırsak sendromundan kurtulabilir ve özlediğiniz eski konforlu yaşantınıza yeniden dönebilirsiniz. Bağırsaklarınızda yaşadığınız tüm şikayetlerin alevlenmesini engelleyen tedavilerle Dr. Meral Sözen çok daha sağlıklı bir bağırsak sistemine sahip olmanızı da sağlayacak alternatif tedavi yöntemlerini uygulayabilir. Yapmanız gereken tek şey, Dr. Meral Sözen’e ulaşmak ve gereken tedaviyi almak!